Khí thải công nghiệp trong từng ngành nguy hại ra sao?

Khí thải công nghiệp là một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất hiện nay, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người và hệ sinh thái. Từ các nhà máy sản xuất, cơ sở công nghiệp, hàng triệu tấn khí độc hại như CO₂, SO₂, NOx và bụi mịn được thải ra môi trường mỗi ngày, góp phần vào tình trạng ô nhiễm không khí, hiệu ứng nhà kính và biến đổi khí hậu toàn cầu. Việc hiểu rõ về khí thải công nghiệp và tìm ra các phương pháp xử lý khí thải hiệu quả không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp mà còn là yêu cầu cấp thiết để bảo vệ môi trường sống cho thế hệ tương lai.

1. Khí thải công nghiệp là gì? 

Khí thải công nghiệp được xem là các chất thải công nghiệp tồn tại dưới dạng khí và bụi đi vào môi trường. Đây là những chất phát sinh từ quá trình hoạt động của các cơ sở sản xuất, nhà máy, xí nghiệp, xưởng chế biến và các hoạt động công nghiệp khác.

Các loại khí thải công nghiệp phổ biến

Khi các nhà máy, xưởng sản xuất, cơ sở chế biến hoạt động sẽ sản sinh ra rất nhiều loại khí và bụi khác nhau, bao gồm:

–    CO₂ (Carbon Dioxide): Khí gây hiệu ứng nhà kính chính
–    CO (Carbon Monoxide): Khí độc không màu, không mùi, gây nguy hiểm cho hệ hô hấp
–    SOx (Sulfur Oxides): Các oxit lưu huỳnh gây mưa acid và bệnh hô hấp
–    NOx (Nitrogen Oxides): Các oxit nitơ gây ô nhiễm không khí và tạo khói bụi quang hóa
–    Bụi công nghiệp: Các hạt bụi mịn và thô từ quá trình sản xuất
–    VOCs (Volatile Organic Compounds): Các hợp chất hữu cơ bay hơi
–    H₂S (Hydrogen Sulfide): Khí độc có mùi trứng thối

2. Khí thải công nghiệp trong từng ngành nguy hại ra sao?

Mọi ngành công nghiệp đều sinh ra khí thải – điều khác biệt chỉ nằm ở loại khí và lượng khí được thải ra môi trường. Từ các nhà máy hóa dầu khổng lồ đến các xưởng sản xuất nhỏ lẻ, mỗi cơ sở công nghiệp đều đóng góp một phần vào bức tranh ô nhiễm không khí toàn cầu. Đặc biệt, các ngành công nghiệp nặng như hóa dầu, hóa chất, khai thác và chế biến khoáng sản, ngành điện là những “ông lớn” phát thải với hàng triệu tấn bụi độc hại và khí độc được thải ra mỗi năm. Hiểu rõ về đặc điểm khí thải từ từng ngành công nghiệp là bước đầu tiên để có thể lựa chọn phương pháp xử lý phù hợp và hiệu quả nhất.

2.1 Khí thải từ nhà máy nhiệt điện

Ngành nhiệt điện là một trong những ngành công nghiệp có lượng khí thải lớn nhất, đặc biệt là các nhà máy nhiệt điện đốt than. Trong quá trình sản xuất điện bằng nhiệt điện, quá trình đốt cháy nhiên liệu tạo ra rất nhiều loại khí độc hại và bụi mịn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người.

Theo thống kê, riêng các nhà máy nhiệt điện phía Bắc Việt Nam, lượng khí thải sinh ra mỗi năm đang ở mức đáng báo động:

–    20.000 tấn SO₂ – Gây mưa acid và bệnh hô hấp
–    8.000 tấn NOx – Tạo khói bụi quang hóa và ô nhiễm không khí
–    5.000 tấn bụi – Ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng xung quanh
–    4 triệu tấn CO₂ – Khí gây hiệu ứng nhà kính chính, chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng lượng khí thải

Con số này chỉ tính riêng cho khu vực phía Bắc, chưa bao gồm các nhà máy nhiệt điện ở miền Trung và miền Nam, cho thấy quy mô và mức độ nghiêm trọng của vấn đề khí thải từ ngành nhiệt điện.

Ngoài các loại khí thải trên thì các nhà máy nhiệt điện đốt than còn thải ra các loại khí và bụi nguy hại như kim loại nặng như thủy ngân, chì, asen từ quá trình đốt than; bụi than bao gồm các hạt bụi mịn PM2.5 và PM10 cực kỳ nguy hiểm cho phổi.

Hiểu rõ được tác động nghiêm trọng của khí thải đến môi trường, các nhà máy nhiệt điện hiện đại đều đầu tư vào các công nghệ xử lý khí thải tiên tiến nhất. Một trong các phương pháp xử lý khí thải ngành nhiệt điện chính được áp dụng tại các nhà máy nhiệt điện là:

• Hệ thống lọc bụi túi vải: Là công nghệ xử lý bụi hiệu quả nhất hiện nay, được nhiều nhà máy nhiệt điện lựa chọn bởi hiệu suất xử lý bụi lên tới 98% đối với các loại bụi siêu mịn. Điển hình là nhà máy nhiệt điện Mông Dương tại Quảng Ninh đã sử dụng hệ thống lọc bụi túi vải BH do SKATECH sản xuất là lắp đặt.

2.2 Khí thải ngành gang thép

Ngành công nghiệp gang thép cũng là một trong những ngành phát thải nhiều khí độc hại nhất, với quy trình sản xuất phức tạp từ khai thác quặng đến luyện gang, luyện thép và cán thép, nung phôi. Mỗi giai đoạn sản xuất đều tạo ra lượng lớn khí thải chứa nhiều chất độc hại ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người. Theo thống kê, 1 tấn thép thải ra khoảng 10.000m3 khí thải và 100 cân bụi kèm theo các chất ô nhiễm khác như các nguyên tố hợp kim, kiềm, axit…

Đặc biệt, nguồn gốc chính của khí thải ngành gang thép sẽ sản sinh ra từ nhiều công đoạn khác nhau trong quy trình sản xuất, cụ thể là:

–   Lò cao (Blast Furnace): Quá trình nung nóng và khử quặng sắt tạo ra CO, CO₂, SO₂, NOx và bụi kim loại. Đây là nguồn phát thải lớn nhất trong nhà máy gang thép
–   Lò thép (Steel Furnace): Trong quá trình nấu chảy và tinh luyện thép, nhiệt độ cao tạo ra khí CO, CO₂, NOx và bụi oxit kim loại
–   Lò luyện gang: Phát sinh khí CO, CO₂, bụi than cốc và các hợp chất lưu huỳnh
–   Công đoạn thiêu kết quặng: Tạo ra SO₂, NOx, CO và lượng lớn bụi mịn chứa các oxit kim loại
–   Quá trình cán nóng và cán nguội: Phát sinh khí dầu, hơi acid và bụi oxit sắt
–   Khu vực vận chuyển và lưu trữ nguyên liệu: Tạo ra bụi quặng, bụi than cốc và các hạt bụi mịn khác

Các nhà máy gang thép hiện đại tại Việt Nam như Formosa Hà Tĩnh, Hòa Phát đều đầu tư hàng trăm triệu USD vào hệ thống xử lý khí thải đa tầng, kết hợp nhiều công nghệ để đảm bảo tuân thủ các quy chuẩn môi trường nghiêm ngặt của Việt Nam và quốc tế. Điển hình phải kể tới các phương pháp xử lý khí thải nhà máy thép ưu việt hiện nay chính là:

• Hệ thống lọc bụi túi vải: Giúp xử lý khí thải ngành thép từ các công đoạn có nhiệt độ thấp hơn như khu vực vận chuyển, nghiền, trộn nguyên liệu; đạt hiệu suất lên tới 98% đặc biệt là hiệu quả với bụi mịn PM2.5, giúp bảo vệ sức khỏe công nhân lao động và cả môi trường xung quanh nhà máy.
• Hệ thống lọc ướt: Sử dụng nguyên lý dùng nước hoặc dung dịch hóa chất phun vào dòng khí thải để hấp thụ các chất khí độc và bụi. Hiệu quả đặc biệt với khí SO₂, HCl, HF và bụi hòa tan trong nước, khi đó giúp xử lý đồng thời cả khí và bụi.

2.3 Xử lý khí thải lò đốt rác

Trong bối cảnh rác thải đang trở thành nỗi lo toàn cầu, các lò đốt rác tập trung đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý hàng triệu tấn rác thải từ sinh hoạt, kinh doanh và công nghiệp. Tuy nhiên, quá trình đốt rác ở nhiệt độ cực cao (thường từ 850-1.100°C) lại tạo ra lượng lớn khí thải độc hại như CO, CO₂, NOx, SOx, Dioxin, Furan và kim loại nặng. Việc xử lý hiệu quả khí thải từ lò đốt rác không chỉ bảo vệ môi trường mà còn đảm bảo sức khỏe cộng đồng xung quanh.

Tuy nhiên, cần phải hiểu rõ nguồn gốc chi tiết cả khí thải từ lò đốt rác của từng dòng rác thải, hiểu đốt rác thải nhựa sinh ra khí gì? nhằm tìm kiếm được phương pháp xử lý tối ưu nhất.

–   Rác sinh hoạt: Chứa nhựa, cao su, vải, giấy tạo ra CO, CO₂, NOx khi đốt
–   Rác y tế: Chứa hóa chất, thuốc men, chất phóng xạ tạo ra khí cực độc
–   Rác công nghiệp: Chứa kim loại nặng, hóa chất công nghiệp nguy hiểm
–   Rác điện tử: Chứa chì, thủy ngân, cadmium bay hơi ở nhiệt độ cao

Để xử lý khí thải lò đốt rác triệt để, cần áp dụng hệ thống xử lý đa tầng với nhiều công nghệ kết hợp. Ngay từ việc kiểm soát quá trình đốt, hệ thống làm nguội khí thải nhanh với phương pháp sử dụng tháp làm nguội phun nước hoặc trao đổi nhiệt nhằm ngăn chặn sự hình thành dioxin và furan sau quá trình đốt. Ngoài ra là áp dụng phương pháp hệ thống lọc bụi túi vải và lọc bụi tĩnh điện nhằm giữ lại 98% lượng bụi mịn PM2.5, PM10 và cả kim loại nặng. Hệ thống tháp hấp thụ khử mùi cũng mang tới những lợi ích vượt trội.

Với sự đầu tư đúng mức vào công nghệ xử lý khí thải hiện đại và vận hành đúng quy trình, các lò đốt rác có thể trở thành giải pháp an toàn và hiệu quả cho bài toán rác thải đô thị, đồng thời thu hồi năng lượng để phát điện, góp phần phát triển bền vững.

2.4 Xử lý khí thải trong dây chuyền sơn tĩnh điện

Dây chuyền sơn tĩnh điện là công nghệ phủ sơn phổ biến trong công nghiệp, sử dụng lực tĩnh điện để phủ bột sơn lên bề mặt kim loại. Mặc dù thân thiện với môi trường hơn sơn lỏng, quá trình này vẫn tạo ra khí thải cần được xử lý đúng cách để đảm bảo an toàn và tuân thủ quy định.

Đặc điểm khí thải từ sơn tĩnh điện

–  Bụi sơn: Hạt bột sơn không bám vào sản phẩm bay vào không khí (10-30% tổng lượng sơn phun)
–  VOCs (Volatile Organic Compounds): Từ quá trình sấy/nung sản phẩm ở 150-200°C
–  Khí nóng: Từ lò sấy/nung với nhiệt độ 150-220°C
–  Bụi kim loại: Từ quá trình làm sạch và xử lý bề mặt trước khi sơn
–  Các chất hữu cơ: Từ chất kết dính và phụ gia trong bột sơn

Việc đưa hệ thống xử lý khí thải dây chuyền sơn tĩnh điện là cần thiết và cấp bách; có thể kể tới các biện pháp xử lý khí thải công nghiệp hiệu quả, bao gồm:

• Hệ thống Cyclone: Khí thải từ buồng phun sơn sẽ được hút qua hệ thống Cyclone để tách bụi sơn thô, sử dụng việc tách bụi sơn bằng lực ly tâm giúp đạt hiệu suất lên tới 98%
• Hệ thống lọc bụi túi vải: Thu hồi và xử lý bụi mịn, bụi siêu mịn đạt hiệu suất 98%

Với sự lựa chọn đúng công nghệ và vận hành hiệu quả, dây chuyền sơn tĩnh điện có thể trở thành quy trình sản xuất xanh, an toàn và bền vững, đồng thời tối ưu hóa chi phí và năng suất cho doanh nghiệp.

3. Các ảnh hưởng nghiêm trọng từ khí thải công nghiệp tạo ra

Có thể thấy các loại khí thải công nghiệp và bụi bẩn ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường, sức khỏe của người dân.

3.1 Ảnh hưởng đến môi trường

Khí thải công nghiệp và bụi độc hại là tác nhân chính gây ra ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, dẫn đến những biến đổi nguy hiểm về khí hậu và thiên nhiên. Hậu quả từ khí thải công nghiệp không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người mà còn đe dọa sự tồn vong của toàn bộ hệ sinh thái.

• Mưa axit – Thảm họa môi trường toàn diện

Lượng khí thải độc hại như SO₂ và NOx tích tụ trên bầu khí quyển, khi gặp điều kiện thích hợp sẽ tạo ra mưa axit với những hậu quả nghiêm trọng:

–  Ảnh hưởng đến nguồn nước và đất: Mưa axit làm thay đổi độ pH trong ao, hồ, sông, suối và đất canh tác, phá hủy cân bằng sinh thái tự nhiên
–  Tàn phá động thực vật: Các loài cá, sinh vật dưới nước chết hàng loạt, cây cối bị héo úa, rụng lá và chết khô
–  Thiệt hại nông nghiệp: Mùa màng thất bát, năng suất giảm sút, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh kế của nông dân và an ninh lương thực
–  Nguồn cung thực phẩm bị đe dọa: Sản lượng nông sản giảm, chất lượng kém, nguy cơ thiếu hụt thực phẩm cho cộng đồng

• Ô nhiễm không khí và sương mù khói

–   Suy giảm chất lượng không khí: Khí thải công nghiệp làm tăng nồng độ bụi mịn PM2.5, PM10 và các chất độc hại trong không khí xung quanh khu vực nhà máy
–   Sương mù khói dày đặc: Hiện tượng smog xuất hiện ngày càng nhiều, che phủ tầm nhìn, gây nguy hiểm cho giao thông và sinh hoạt
–   Tác động sức khỏe cộng đồng: Cư dân sống gần khu công nghiệp phải hít thở không khí ô nhiễm, tăng nguy cơ mắc bệnh hô hấp, tim mạch và ung thư
–   Đe dọa động vật hoang dã: Các loài chim, động vật sống trong khu vực bị nhiễm độc, giảm khả năng sinh sản và tử vong

• Hiệu ứng nhà kính và biến đổi khí hậu toàn cầu

Lượng CO₂, CH₄ và các khí nhà kính khác từ hoạt động công nghiệp đang tạo ra những hậu quả nghiêm trọng:

–  Nhiệt độ Trái Đất tăng cao: Hiệu ứng nhà kính làm nhiệt độ toàn cầu tăng đều qua các năm, phá vỡ cân bằng khí hậu tự nhiên
–  Thủng tầng ozone: Các chất CFC và khí thải công nghiệp làm mỏng lớp ozone bảo vệ, tăng tia UV gây hại cho sinh vật
–  Thiên tai bất thường: Bão, lũ lụt, hạn hán, sóng thần xảy ra với cường độ mạnh hơn và khó dự đoán, gây thiệt hại lớn về người và tài sản
–  Mất ổn định sản xuất: Thời tiết cực đoan ảnh hưởng đến hoạt động nông nghiệp, công nghiệp và đời sống sinh hoạt của con người

• Băng tan và nước biển dâng – Nguy cơ nhấn chìm

–   Băng tan ở hai cực: Nhiệt độ tăng làm băng ở Nam Cực và Bắc Cực tan nhanh chóng, đổ thêm hàng tỷ tấn nước vào đại dương
–   Mực nước biển dâng cao: Nước biển dâng đe dọa các vùng ven biển và đảo có độ cao thấp
–   Nguy cơ nhấn chìm: Nhiều thành phố ven biển, quốc đảo có nguy cơ bị ngập lụt hoàn toàn, hàng triệu người phải di cư
–   Xâm nhập mặn: Nước biển dâng gây xâm nhập mặn vào đất canh tác và nguồn nước ngọt, làm giảm diện tích đất nông nghiệp

• Suy giảm đa dạng sinh học

–   Giảm số lượng loài: Khí thải độc hại làm chết hàng loạt động thực vật, giảm đáng kể số lượng cá thể trong hệ sinh thái
–   Mất đa dạng sinh học: Nhiều loài quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng do môi trường sống bị phá hủy
–   Gián đoạn chuỗi thức ăn: Sự biến mất của một loài gây ảnh hưởng dây chuyền đến toàn bộ hệ sinh thái
–   Tích lũy chất độc: Các hạt nhỏ và chất độc hại trong khí thải tích tụ trong cơ thể sinh vật, lan truyền qua chuỗi thức ăn và ảnh hưởng đến con người

Các khí thải công nghiệp nếu không được thu gom và xử lý hiệu quả sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến môi trường sống của chúng ta và các thế hệ tương lai. Việc đầu tư vào hệ thống xử lý khí thải không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là nghĩa vụ đạo đức của mỗi doanh nghiệp đối với cộng đồng và hành tinh.

3.2 Ảnh hưởng đến con người

Tác hại của khí thải công nghiệp còn ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của mỗi người, đặc biệt là về sức khỏe. Các công nhân làm việc trong nhà máy và người dân sinh sống xung quanh khu công nghiệp là những đối tượng phải tiếp xúc trực tiếp với khói bụi độc hại mỗi ngày. Hậu quả của việc tiếp xúc lâu dài với môi trường ô nhiễm này là vô cùng nghiêm trọng và đa dạng.

–   Bệnh về đường hô hấp: Tiếp xúc thường xuyên với khí thải gây viêm phế quản mãn tính, hen suyễn, viêm phổi và các bệnh lý đường hô hấp khác. Bụi mịn PM2.5 và PM10 xâm nhập sâu vào phổi, gây tổn thương không thể hồi phục
–   Gia tăng nguy cơ ung thư phổi: Các chất độc hại như benzene, formaldehyde và các hợp chất hữu cơ bay hơi trong khí thải là tác nhân gây ung thư mạnh, đặc biệt là ung thư phổi và ung thư vòm họng
–   Nhiễm độc và rối loạn thần kinh: Kim loại nặng như chì, thủy ngân trong khí thải tích tụ trong cơ thể, gây nhiễm độc mãn tính, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, giảm trí nhớ, mất tập trung và rối loạn hành vi
–   Suy nhược cơ thể: Tiếp xúc lâu dài với môi trường ô nhiễm làm suy giảm hệ miễn dịch, cơ thể dễ mắc bệnh, mệt mỏi kéo dài và giảm chất lượng cuộc sống
–   Bệnh về mắt: Các chất gây kích ứng trong khí thải như SO₂, NOx gây viêm kết mạc, đau mắt, chảy nước mắt và giảm thị lực nếu tiếp xúc thường xuyên
–   Bệnh tim mạch: Bụi mịn và khí độc hại làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và cao huyết áp
–   Ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai và trẻ em: Thai nhi có thể bị dị tật bẩm sinh, chậm phát triển trí tuệ. Trẻ em sống trong môi trường ô nhiễm có nguy cơ cao mắc các bệnh về hô hấp và chậm phát triển thể chất

4. Công ty xử lý khí thải uy tín

Trong bối cảnh ngày càng nhiều doanh nghiệp tìm kiếm giải pháp xử lý khí thải hiệu quả, Skatech được đánh giá là một đối tác đáng tin cậy hàng đầu với nhiều ưu điểm vượt trội, trở thành lựa chọn hàng đầu của hàng nghìn doanh nghiệp trên toàn quốc:

• Kinh nghiệm dày dặn 25 năm trong ngành: Với hơn hai thập kỷ hoạt động, Skatech đã tích lũy được kiến thức chuyên sâu, am hiểu rõ ràng về nhu cầu đa dạng của từng ngành công nghiệp và đưa ra những giải pháp tối ưu nhất cho từng khách hàng.
• 3 nhà máy công nghệ cao trên cả nước: Năng lực sản xuất lớn giúp đáp ứng được các đơn hàng quy mô lớn với thời gian giao hàng nhanh chóng; cùng với đó là công nghệ hiện đại, trang bị máy móc thiết bị tiên tiến, áp dụng công nghệ sản xuất tiên tiến từ các nước phát triển
• 8 trung tâm điện máy trên toàn quốc: Rút ngắn thời gian vận chuyển, sản phẩm đến tay khách hàng trong thời gian ngắn nhất cùng đội ngũ kỹ thuật viên tại các trung tâm sẵn sàng hỗ trợ lắp đặt, bảo trì và sửa chữa

Đặc biệt, công ty xử lý khí thải Skatech tự hào có đội ngũ kỹ sư, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, được đào tạo bài bản và thường xuyên cập nhật kiến thức mới, đến tận nơi để đánh giá tình trạng môi trường, đo đạc và phân tích các thông số kỹ thuật giúp khách hàng lựa chọn được hệ thống xử lý khí thải phù hợp nhất với không gian và ngân sách.

Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ:

• Hotline: 08 7675 3456
• Website: skatech.vn
• Fanpage: SKATECH – Giải pháp hút lọc bụi tối ưu cho Doanh nghiệp
• Youtube: https://www.youtube.com/@hutlocbuicongnghiepskatech
• VPGD miền Bắc: M08-L14, KĐT Dương Nội, P. Dương Nội, TP. Hà Nội
• Nhà máy miền Bắc: Lô 38-2 KCN Quang Minh, xã Quang Minh, TP. Hà Nội
• TTĐM miền Bắc: Số 398B Trường Chinh, P. Kim Liên, TP. Hà Nội
• Chi nhánh Vinh: Số 7A Phố Mai Hắc Đế – 100A Nguyễn Cảnh Hoan, P. Vinh Hưng, tỉnh Nghệ An
• Chi nhánh Đà Nẵng: 643 Nguyễn Tất Thành, P. Thanh Khê, TP. Đà Nẵng
• VPGD miền Nam: 212 Phạm Ngọc Thạch, Phường Phú Lợi, Hồ Chí Minh
• Chi nhánh Hồ Chí Minh: 66A Đường số 18, Khu phố 2, P. Bình Hưng Hòa, TP. Hồ Chí Minh
• Nhà máy miền Nam: Lô A22, Khu công nghiệp Thái Hòa 03, xã Đức Lập, Tỉnh Tây Ninh

Xem thêm các hệ thống máy hút bụi công nghiệp tại đây: https://skatech.vn/product-category/may-hut-bui/