Chi tiết bài viết

Công nghiệp nhẹ là gì? Top 8 ngành công nghiệp nhẹ ở Việt Nam hiện nay

20/02/2025 | Tin tức

Công nghiệp nhẹ – lĩnh vực then chốt trong nền kinh tế quốc dân với đặc trưng ít tiêu hao nguyên liệu, tập trung vào sản xuất hàng tiêu dùng và thiết bị phục vụ đời sống. Từ dược phẩm, chế biến gỗ đến may mặc và thực phẩm, ngành này đang đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, ngành công nghiệp nhẹ cũng cần chú trọng tới việc xử lý bụi nhằm đảm bảo sức khỏe cho người lao động và nâng cao hiệu suất lớn nhất. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau của Skatech – Công ty xử lý khí thải số 1 hiện nay trên thị trường.

1. Công nghiệp nhẹ – Trái tim của ngành sản xuất tiêu dùng

Bạn có biết 80% sản phẩm bạn sử dụng hàng ngày – từ chiếc áo đang mặc đến hộp sữa trong tủ lạnh – đều là thành quả của công nghiệp nhẹ? Hãy cùng khám phá sức mạnh “thầm lặng” của ngành kinh tế chiếm 23% GDP Việt Nam này!

Công nghiệp nhẹ là gì?

Công nghiệp nhẹ (Light industry) là một lĩnh vực công nghiệp chuyên sản xuất và cung cấp các mặt hàng tiêu dùng và thiết bị phục vụ đời sống. Các ngành công nghiệp nhẹ nổi bật với 4 đặc điểm nhận diện:

Ít tiêu hao nguyên liệu: Chỉ sử dụng 30-40% năng lượng so với công nghiệp nặng
Quy mô linh hoạt: Từ xưởng thủ công đến nhà máy hiện đại
Hướng đến thị trường đại chúng: Đáp ứng nhu cầu thiết yếu về ăn, mặc, ở, y tế
Thân thiện môi trường: Phát thải carbon thấp hơn 50% so với ngành nặng

Hầu hết các sản phẩm ngành công nghiệp nhẹ được sản xuất cho người tiêu dùng cuối cùng chứ không phải là sản phẩm trung gian sử dụng cho các ngành công nghiệp khác. Do đó, các ngành công nghiệp nhẹ thường phân bố gần khu dân cư.

Công nghiệp nhẹ là gì?

Đặc điểm của Công nghiệp nhẹ

Vốn đầu tư thấp – Lợi nhuận nhanh: Chỉ cần 1-2 tỷ đồng để vận hành xưởng may quy mô nhỏ, thu hồi vốn sau 12-18 tháng – lý do 70% doanh nghiệp FDI chọn công nghiệp nhẹ khi vào Việt Nam.
Sử dụng lao động trình độ đa dạng: Tạo việc làm cho 6.3 triệu lao động (2023), trong đó 45% là phụ nữ – đòn bẩy quan trọng cho bình đẳng giới.
Công nghệ “xanh” tiên phong: Áp dụng hệ thống xử lý bụi túi lọc (hiệu suất 98%), tái chế nước thải – xu hướng tất yếu để xuất khẩu vào EU.

2. Top 8 ngành công nghiệp nhẹ ở Việt Nam hiện nay

Song song với công nghiệp nặng, ngành công nghiệp nhẹ được nhận định là “mảnh đất vàng” của thị trường bởi nhu cầu tiêu dùng toàn cầu dự báo tăng 5,8%/năm đến 2030; chính sách thuế ưu đãi trong 15 năm cho dự án công nghệ cao và đặc biệt thách thức cần vượt qua chính là nâng cao năng suất lao động.

Dưới đây là top 8 ngành công nghiệp nhẹ ở Việt Nam hiện nay:

Linh kiện điện tử

Đây là ngành công nghiệp nhẹ có giá trị xuất khẩu cao nhất trong năm 2023, đạt hơn 120 tỷ USD, chiếm gần 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Các sản phẩm chính của ngành này là điện thoại di động, máy tính xách tay, máy tính bảng, màn hình LCD,…. Các doanh nghiệp hàng đầu trong ngành này bao gồm Samsung, Intel, LG, Canon, Panasonic,…

Ngành linh kiện điện tử

Dệt may

Ngành dệt may là một ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, chuyên sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm dệt may cho thị trường trong nước và quốc tế. Ngành này bao gồm nhiều hoạt động như sản xuất sợi, vải, hàng dệt sẵn, trang phục, thảm, chăn, đệm,… Dệt may là ngành có đóng góp lớn cho tăng trưởng kinh tế trong việc tạo ra hàng triệu việc làm cho lao động nữ và lao động nông thôn.

Đừng bỏ lỡ: Bụi mịn và cách xử lý bụi siêu mịn

Ngành dệt may

Chế biến thực phẩm

Chế biến thực phẩm là ngành công nghiệp liên quan đến việc biến đổi các nguyên liệu thực phẩm thành các sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn. Ngành này bao gồm các lĩnh vực như chế biến rau quả, thủy sản, thịt gia cầm, sữa, bánh kẹo, đồ uống,… Chế biến thực phẩm có vai trò bảo đảm an ninh lương thực và dinh dưỡng cho người dân. Một số doanh nghiệp nổi tiếng trong ngành này là Vinamilk, Masan, Kinh Đô, Hải Hà,…

Xem ngay: Cách xử lý bụi thực phẩm

Ngành chế biến thực phẩm

Nội thất

Ngành nội thất đang có tiềm năng phát triển lớn do nhu cầu của thị trường cả trong và ngoài nước. Đây là ngành chuyên sản xuất và cung cấp các sản phẩm nội thất cho các không gian sống và làm việc, sử dụng các nguyên liệu chính là gỗ, kim loại, nhựa, vải, da,…

Xem ngay: Giải pháp nào khắc phục triệt để bụi kim loại, bụi sắt, bụi gỗ?

Ngành nội thất

Giày dép

Hiện nay, Việt Nam là nhà sản xuất giày dép lớn thứ ba ở châu Á và thứ tư trên thế giới. Sản xuất giày dép có vai trò quan trọng trong việc tạo ra thu nhập cho hàng triệu lao động và góp phần vào sự phát triển của ngành da giày thế giới. Các doanh nghiệp tiên phong trong ngành này tại Việt Nam là Biti’s, Thái Bình, Lê Phụng, Chính Hưng,…

Ngành sản xuất giày dép tại Việt Nam

Trang thiết bị y tế

Có thể nói rằng, trang thiết bị y tế là ngành công nghiệp nhẹ luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt từ phía Chính phủ, đặc biệt là trong thời kỳ dịch bệnh vẫn diễn ra phức tạp như hiện nay. Ngành này có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả của dịch vụ y tế, bao gồm các lĩnh vực như thiết bị chẩn đoán, thiết bị phẫu thuật, thiết bị điều trị, thiết bị hỗ trợ sinh hoạt,…

Trang thiết bị y tế

Mỹ phẩm

Ngành mỹ phẩm sử dụng các nguyên liệu chính là hóa chất, thảo dược, thiên nhiên,… Đây là một ngành có tiềm năng phát triển lớn, vì nhu cầu làm đẹp và chăm sóc sức khỏe của con người ngày càng cao. Theo VIRAC, thị trường Mỹ phẩm & chăm sóc cá nhân của Việt Nam dự báo sẽ tiếp tục đà tăng trưởng trong năm 2023 với các yếu tố: thu nhập người tiêu dùng Việt năm 2023 có xu hướng trở lại mức bình thường; chi tiêu cho mỹ phẩm tăng trong thời gian tới; sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng truyền thông xã hội đã tạo xu hướng tiêu dùng ngành mỹ phẩm mới tại Việt Nam.

Ngành Mỹ phẩm

Dược phẩm

Ngành dược phẩm là một ngành nghề liên quan đến việc nghiên cứu, sản xuất, phân phối và sử dụng các chất hoặc hợp chất có tác dụng phòng bệnh, chữa bệnh hoặc điều chỉnh các chức năng sinh lý của cơ thể. Ngành dược phẩm có vai trò quan trọng trong lĩnh vực y tế và sức khỏe của con người. Ngành dược phẩm ở Việt Nam hiện nay đang có tốc độ phát triển nhanh chóng với nhiều cơ hội và thách thức riêng.

Tìm hiểu thêm: Cách khắc phục hiệu quả xử lý bụi dược phẩm và hệ thống lọc bụi ngành dược tối ưu nhất hiện nay

Ngành dược phẩm

3. Phân biệt công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ

Cả hai nhóm ngành công nghiệp nặng và nhẹ đều là những ngành trọng điểm có đóng góp mạnh mẽ trong sự phát triển nền kinh tế quốc gia. Tuy nhiên giữa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ vẫn có những sự khác biệt, bảng dưới đây là những đặc điểm khác nhau của 2 nhóm ngành này:

Tiêu chí	Công nghiệp nặng	Công nghiệp nhẹ
Mục đích sản xuất	Sản xuất ra các sản phẩm dùng để phục vụ các ngành công nghiệp khác	Sản xuất ra các sản phẩm dùng để phục vụ tiêu dùng của con người
Công cụ	Sử dụng các máy móc thiết bị lớn và có yếu tố nguy hiểm cao	Sử dụng các máy móc thiết bị nhỏ hơn, cần nhiều lao động làm việc
Quy mô sản xuất	Sử dụng nhiều vốn và có nhiều ràng buộc về việc xây dựng và tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của nhà nước	Chi phí đầu tư thấp và khả năng thu hồi vốn nhanh hơn
Tác động đến môi trường	Tác động nhiều đến môi trường, tập trung tại các khu công nghệ cao – khu vực kinh tế tích hợp đa chức năng	Tác động ít đến môi trường và tập trung chủ yếu tại khu dân cư
Ví dụ	Luyện kim, công nghiệp nặng lượng, khai thác than, sản xuất phân bón, cơ khí, điện tử,…	Dệt may, giày dép, công nghiệp giấy, sành sứ, thuỷ tinh, chế biến gỗ, kim khí tiêu dùng, công nghiệp thực phẩm,…

4. Xử lý khí thải trong ngành công nghiệp nhẹ

Ngành công nghiệp nhẹ với đặc thù sản xuất đa dạng (gỗ, dệt may, thực phẩm…) phát sinh lượng bụi mịn PM2.5 và khí thải hữu cơ VOC gây ô nhiễm nghiêm trọng. Dưới đây là phân tích chi tiết các giải pháp công nghệ xử lý bụi HIỆU QUẢ NHẤT kết hợp TIẾT KIỆM CHI PHÍ:

CÔNG NGHỆ XỬ LÝ BỤI “ĐỈNH CAO”

Công nghệ	Ưu điểm	Hiệu suất	Chi phí đầu tư
Cyclone + Túi lọc	Xử lý đa cỡ hạt (0.1-100µm)	99.7%	150-300 triệu VNĐ
Lọc tĩnh điện	Phù hợp bụi siêu mịn <2.5µm	99.9%	500-800 triệu VNĐ
Màng lọc HEPA	Khử mùi, vi khuẩn	99.97%	200-400 triệu VNĐ

Ví dụ: Hệ thống Cyclone + Túi lọc tại xưởng gỗ quy mô 1000m² giảm 98% bụi gỗ, chi phí vận hành chỉ 15 triệu/tháng.

Mặc dù ngành công nghiệp nhẹ ít tác động hơn tới môi trường, tuy nhiên các chất thải, khí thải từ ngành này nếu không được xử lý vẫn có thể gây ảnh hưởng tới môi trường và sức khoẻ con người.

Vậy ảnh hưởng của khí thải ngành công nghiệp nhẹ là gì? Nếu không xử lý khí thải, các chất ô nhiễm có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng như ô nhiễm không khí, biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên, ảnh hưởng đến sự sống của các loài động thực vật, gây ra các bệnh tật cho con người,…

Do đó, việc xử lý khí thải trong ngành công nghiệp nhẹ là một trách nhiệm cũng như một lợi ích của các doanh nghiệp và cộng đồng. ĐỪNG ĐỂ BỤI CÔNG NGHIỆP “BÓP NGHẸT” DOANH NGHIỆP CỦA BẠN!

Để xử lý khí thải trong ngành công nghiệp nhẹ, có nhiều phương pháp khác nhau có thể áp dụng, tùy thuộc vào loại và tính chất của khí thải. Nhằm giúp doanh nghiệp xử lý bụi, mùi trong khi sản xuất , SKATECH mang đến những máy hệ thống xử lý bụi mọi loại bụi như: hệ thống xử lý bụi kim loại, hệ thống xử lý bụi nhựa, hệ thống xử lý phun cát, hệ thống xử lý bụi gỗ, hệ thống xử lý bụi thực phẩm…

Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn, lắp đặt các hệ thống xử lý bụi, xử lý khí thải, chất thải,… hãy liên hệ tới SKATECH – Đối tác số 1 về giải pháp xử lý bụi công nghiệp theo số hotline 08.7675.3456 để được tư vấn và cung cấp giải pháp xử lý bụi phù hợp với doanh nghiệp.

Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ: