Chi tiết bài viết

Nguồn gốc và giải pháp xử lý bụi mịn trong môi trường công nghiệp

16/01/2024 | Tin tức

Bụi mịn – một tác nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm về đường hô hấp như viêm phế quản mãn tính, hen suyễn, suy phổi, thậm chí là ung thư phổi. Tại các nhà máy sản xuất công nghiệp, vấn đề xử lý bụi mịn trong môi trường làm việc đang là một vấn đề rất cấp thiết vì chúng còn chứa cả các hợp chất hóa học, kim loại, chất gây ô nhiễm rất nguy hiểm.

Hãy cùng SKATECH tìm hiểu nguồn gốc và các phương pháp xử lý bụi mịn trong môi trường công nghiệp tại bài viết dưới đây nhé!

1. Nguồn gốc phát sinh bụi mịn

Trong quá trình sản xuất, có rất nhiều yếu tố tạo ra bụi mịn nhưng chủ yếu đều đến từ các hoạt động xử lý các loại vật liệu cứng, sản phẩm hóa học hay các loại nguyên liệu được khai thác trong lòng đất:

Quá trình đục, mài, cắt, đánh bóng các vật liệu cứng như kim loại, đá, gỗ,…
Quá trình đốt các nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu, khí đốt,…
Quá trình sản xuất các sản phẩm hóa học, chẳng hạn như sơn, nhựa, thuốc trừ sâu, thuốc tẩy,…

2. Phân loại bụi mịn

Cũng như môi trường đô thị, bụi mịn tại môi trường sản xuất cũng được phân loại dựa trên kích thước của các hạt. Mỗi loại sẽ gây tác động và ảnh hưởng tiêu cực khác nhau đến sức khỏe con người và môi trường:

3 loại bụi mịn phổ biến nhất hiện nay

2.1. Bụi mịn PM10

Bụi mịn PM10 có kích thước từ 2,5 đến 10µm, nếu tinh mắt bạn cũng có thể nhìn thấy chúng bằng mắt thường. Bụi mịn PM10 thường phát sinh từ việc đốt nhiên liệu và hoạt động tác động lực lên các vật liệu cứng.

Khi xâm nhập vào đường hô hấp, loại bụi này có thể gây ra các vấn đề như kích ứng mũi và họng, ho hoặc làm nặng thêm các bệnh về đường hô hấp nếu bạn đang mắc phải.

2.2. Bụi mịn PM2.5

Bụi mịn PM2.5 có đường kính nhỏ hơn rất nhiều so với bụi mịn PM10, kích thước rơi vào khoảng dưới 2,5µm. Chúng thường phát sinh từ quá trình đốt nhiên liệu, phản ứng hóa học trong không khí và các nguồn phát thải công nghiệp.

Đây là loại bụi siêu mịn khó có thể nhìn thấy bằng mắt thường, có thể xâm nhập sâu vào phổi thông qua đường hô hấp và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn rất nhiều so với bụi mịn PM10 như bệnh tim, đột quỵ và tác động đến chức năng hô hấp.

2.3. Bụi mịn PM1.0

Bụi siêu mịn PM1.0 là những hạt bụi có kích thước nhỏ nhất từng được phát hiện. Bụi PM0.1 có thể xâm nhập sâu vào các mô trong cơ thể, chúng có kích thước nhỏ hơn bằng 1µm, chỉ bằng 1/50 lần sợi tóc nên bạn hoàn toàn không thể nhìn được bằng mắt thường.

Trong môi trường sản xuất công nghiệp, bụi mịn PM1.0 cũng có thể sinh ra từ quá trình đốt cháy nhiên liệu trong các lò hơi, lò nung, quá trình bay hơi và ngưng tụ lại của các kim loại nóng chảy, quá trình sản xuất hóa chất và dược phẩm hoặc xử lý bề mặt sơn …

Khi bạn hít phải loại bụi này trong thời gian dài thì ngoài gây ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp và tim mạch, chúng còn ảnh hưởng đến não bộ gây suy giảm nhận thức, rối loạn hệ miễn dịch, gây kích ứng da, lão hóa sớm và nhiều bệnh ung thư khác.

3. Tác hại của bụi mịn

Nhìn chung, dù trong xưởng sản xuất hay ngoài môi trường sống, bụi mịn ở dạng nào cũng đều gây ra tác hại không hề nhỏ tới sức khỏe của con người và môi trường.

3.1. Tác hại đối với sức khỏe con người

Tùy vào mỗi loại và tính chất, bụi mịn sẽ gây ra vấn đề nhất định đối với sức khỏe con người từ nhẹ cho đến nguy hiểm.

Tác hại của bụi mịn đối với sức khỏe con người

Hệ hô hấp: Ảnh hưởng đầu tiên và phổ biến nhất của bụi mịn đến sức khỏe của con người là ở hệ hô hấp. Theo quy trình hít thở, bụi mịn có thể gây viêm đường hô hấp bắt đầu từ mũi, họng cho đến phổi. Khi tiếp xúc lâu dài, chúng sẽ khiến bạn tăng nguy cơ mắc các bệnh như COPD (phổi tắc nghẽn mạn tính), viêm phổi và hen suyễn. Đặc biệt, các hạt bụi mịn có kích thước nhỏ như PM2.5 và PM1.0 có thể xâm nhập sâu vào phế nang và gây tổn thương mô phổi.
Hệ tim mạch: Bụi mịn gây oxy hóa và viêm trong cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau tim và đột quỵ. Nó cũng có thể gây rối loạn nhịp tim và xơ vữa động mạch.
Hệ thần kinh: Nghiên cứu chỉ ra rằng bụi mịn có thể xâm nhập vào não và gây suy giảm nhận thức, tăng nguy cơ mắc các bệnh thần kinh như Alzheimer và Parkinson.
Tác động đến thai nhi và trẻ em: Phụ nữ mang thai tiếp xúc với bụi mịn có thể gặp phải nguy cơ sinh non và trẻ sinh ra có cân nặng thấp. Trẻ em phơi nhiễm bụi mịn có nguy cơ cao phát triển các vấn đề về hô hấp và suy giảm chức năng phổi.
Ung thư: bụi mịn PM2.5 có thể chứa các chất gây ung thư như benzen và dioxin. Khi tiếp xúc lâu dài có thể gây tổn thương tế bào và DNA, tăng nguy cơ mắc ung thư, nhất là ung thư phổi.

3.2. Ảnh hưởng tới môi trường

Ngoài tác hại đối với sức khỏe con người, không thể không kể tác tác hại của bụi mịn đối với môi trường sống xung quanh.

Ô nhiễm không khí: Đây là tác động đầu tiên và nghiêm trọng nhất của bụi mịn đến môi trường. Bụi mịn làm giảm chất lượng không khí bởi chúng có chứa các chất độc hại nên không những ảnh hưởng đến sức khỏe của con người mà còn cả động vật và thực vật. Bụi mịn dày đặc còn có thể làm giảm tầm nhìn trong quá trình làm việc hoặc tham gia giao thông.

Bụi mịn gây ô nhiễm môi trường không khí

Ô nhiễm môi trường nước: Bụi mịn khi lắng đọng trên đất và trong nước có thể ảnh hưởng đến chất lượng nước, đất canh tác và sức khỏe của động, thực vật và làm thay đổi cân bằng sinh thái.

Tác động đến khí hậu: Với một lượng bụi mịn lớn tích tụ có thể khiến thay đổi tính chất của lớp đám mây, ảnh hưởng đến mức độ hấp thụ, phản xạ ánh sáng mặt trời và biến thành tác nhân gây biến đổi khí hậu.

3.3. Ảnh hưởng đến máy móc, nhà xưởng

Trong môi trường công nghiệp, cụ thể là trong các phân xưởng, xí nghiệp sản xuất, bụi mịn không chỉ có hại đến sức khỏe của công nhân mà chúng còn gây hại đến cả các loại máy móc và thiết bị hoạt động bên trong nhà xưởng.

Giảm hiệu suất làm việc và độ bền của máy: Bụi mịn bám lâu ngày trên các thiết bị nếu không được vệ sinh sạch sẽ, chúng sẽ tích tụ trong các bộ phận làm cản trở, tiêu hao năng lượng và giảm hiệu suất hoạt động của máy. Ngoài ra, chúng có thể xâm nhập vào các bộ phận nhỏ và nhạy cảm của máy móc, gây ra mài mòn và hư hỏng thiết bị. Đặc biệt là các thiết bị có các bộ phận chuyển động chính xác như động cơ, bánh răng và trục quay.
Gây rỉ sét và tắc nghẽn: Trong các hệ thống thông gió, lọc không khí và làm mát, bụi mịn có thể gây tắc nghẽn làm giảm hiệu quả của hệ thống và cần phải bảo trì thường xuyên hơn. Một số loại bụi mịn chứa các hợp chất có thể gây ăn mòn hoặc gỉ sét trên bề mặt kim loại, làm giảm tuổi thọ của máy móc và cấu trúc.
Ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm: Trong các ngành sản xuất như điện tử, dược phẩm, và thực phẩm, sự hiện diện của bụi mịn có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm cuối cùng, gây ra lỗi sản xuất và tăng tỷ lệ sản phẩm hỏng.
Gây chập cháy: Bụi mịn bám vào các mạch động cơ điện có thể gây ra hiện tượng đoản mạch, cháy động cơ điện và nghiêm trọng hơn là gây hỏa hoạn trong nhà xưởng.

4. Giải pháp phòng chống và xử lý bụi mịn trong sản xuất công nghiệp

Quá trình sản xuất công nghiệp tạo ra nồng độ bụi mịn rất cao và đây là điều không thể tránh khỏi. Vì vậy, các tổ chức, xí nghiệp, nhà xưởng cần có các biện pháp áp dụng để giảm thiểu tác động của bụi mịn và xử lý bụi mịn hiệu quả hơn.

4.1. Trang bị bảo hộ lao động

Việc trang bị bảo hộ lao động cho công nhân viên là điều kiện bắt buộc đối với cả người lao động và người sử dụng lao động. Cách bảo vệ người lao động khỏi bụi mịn nhanh nhất có thể kể đến là sử dụng các loại khẩu trang đặc biệt chống khói bụi.

Đeo khẩu trang để giảm thiểu lượng bụi mịn hít phải

Ngoài ra, những công nhân tiếp xúc với bụi thường xuyên cần được khám sức khỏe định kỳ để phát hiện kịp thời những bệnh tiềm ẩn do nhiễm bụi.

4.2. Tối ưu quá trình sản xuất

Bụi mịn sản sinh ra trong quá trình sản xuất một phần do quy trình, cách tổ chức, bố trí và vận chuyển máy móc chưa được tối ưu. Do đó, việc tối ưu quá trình sản xuất là cần thiết để hạn chế tối đa tạo ra bụi mịn. Các công đoạn có thể cải thiện bao gồm:

Đường vận chuyển các nguyên vật liệu và các thành phẩm mang bụi phải bố trí riêng biệt để tránh tình trạng tung bụi vào môi trường sản xuất nói chung và ở các khu vực gián tiếp.
Tổ chức tốt tưới ẩm khi trời nắng gió, hanh khô xung quanh khu vực diễn ra sản xuất công nghiệp.

4.3. Sử dụng máy, hệ thống hút lọc bụi

2 biện pháp trên chỉ là biện pháp tại chỗ giúp công nhân phần nào hạn chế tiếp xúc với bụi. Để xử lý hiệu quả bụi mịn tạo ra trong quá trình sản xuất, các nhà máy/phân xưởng cần một giải pháp tối ưu và lâu dài hơn. Một trong những phương pháp xử lý bụi hiện nay được ưu tiên nhất trong nhà máy sản xuất công nghiệp là sử dụng hệ thống hút lọc bụi công nghiệp

SKATECH với 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn, thiết kế, lắp đặt các thiết bị hệ thống xử lý bụi tại Việt Nam. Chúng tôi luôn mang đến những sản phẩm và dịch vụ tốt nhất cho mọi ngành nghề khác nhau. Tại SKATECH chúng tôi có các giải pháp xử lý bụi như:

Hệ thống xử lý bụi túi vải có model là BH – PL SERIES
Hệ thống xử lý bụi Cyclone: CYC – PL SERIES
Hệ thống xử lý bụi bằng phương pháp hấp thụ: ACT – PL SERIES
Hệ thống xử lý bụi bằng Cartridge: CDC – PL SERIES, CDF – PL SERIES

Mỗi hệ thống sẽ sử dụng những công nghệ lọc khác nhau và đây đều là các công nghệ lọc tiên tiến hiện đại được ứng dụng để xử lý bụi trong nhiều ngành nghề khác nhau như:

Sản xuất xi măng, sản xuất gạch men,
Xử lý bụi kim loại trong các ngành như luyện kim, cơ khí, cắt CNC
Ngành sản xuất nhựa, cao su, bao bì
Xử lý bụi trong ngành dược phẩm, hóa chất
Xử lý bụi sinh ra trong các ngành chế biến thực phẩm,
Một số loại bụi đặc biệt như bụi dễ cháy nổ, bụi ướt SKATECH cũng mang đến những dòng sản phẩm đặc trưng đảm bảo việc xử lý bụi diễn ra một cách nhanh chóng, đạt hiệu suất xử lý bụi cao.

Việc lắp đặt các máy, hệ thống xử lý bụi công nghiệp hiệu đại sẽ đảm bảo việc thu hồi và xử lý bụi đạt hiệu quả cao. Đây được xem là phương pháp thu hồi và xử lý bụi mịn một cách hiệu quả nhất. Quý khách hàng đang cần hỗ trợ thêm các giải pháp xử lý bụi mịn hiệu quả. Hãy liên hệ với SKATECH để được tư vấn tốt nhất.

SKATECH – Your Air, We care